تحلیل داده های حداکثر دبی-بارش به روش زمین آماری-همدید در حوضه بهشت آباد

تحلیل داده های حداکثر دبی-بارش به روش زمین آماری-همدید در حوضه بهشت آباد تاریخ دفاع : 29/10/89 حوضه بهشت آباد یکی از زیر حوضه های کارون شمالی است که در استان چهار مهال بختیاری قرار دارد. علی رغم سیل خیز نبودن حوضه از لحاظ فیزیوگرافی، ولی سیلاب های شدیدی در حوضه مربوطه رخ داده است. مهمترین هدف ما در این پژوهش دستیابی به یک دید کلی از شرایط همدید، ترمودینامیک و دینامیک موثر بر بارشهای موجد دبی های حدی است. لذا رویکرد محیطی به گردشی را برای انجام پژوهش حاضر برگزیدیم. در این پژوهش از دو پایگاه داده استفاده شده است. پایگاه اول شامل داده های محیط سطح زمین که خود از دو بخش داده تشکیل شده اند بخش اول داده های مربوط به دبی در بازه زمانی ساعتی و روزانه و بخش دوم مربوط به داده های بارشی در بازه زمانی ساعتی و روزانه. پایگاه دوم شامل متغیر های هواشناختی می باشند. این داده ها از سری داده های واکاوی شده racn/pecn به صورت پایش های شش ساعته به وقت زلو(00 ،06،12 ،18) برداشت شده اند. این متغیر ها شامل دمای هوا(بر حسب کلوین)، فشار هوا (بر حسب هکتوپاسکال)، ارتفاع ژئوپتانسیل(بر حسب متر) سرعت باد مداری و باد نصف النهاری(برحسب متر بر ثانیه) نم ویژه(برحسب گرم بر گرم) و نم نسبی (برحسب درصد.) مربوط به تراز های1000 ،850 ، 700،600، 500 ، 400 ، 300 ، 250 ، 150 و 100 هکتوپاسکال مورد استفاده قرار گرفتند. روش کار بدین صورت می باشد که ابتدا با توجه به خصوصیات فیزیوگرافی حوضه زمان تمرکز حوضه به مقدار 14 ساعت محاسبه شد، سپس بارشها 14 ساعته و بیشتر از آن مورد تحلیل قرار گرفتند، و شدید ترین و فراگیر ترین این بارشها انتخاب و با مقدار دبی انطباق داده شدند در نهایت 5 سیلاب جهت تبیین استخراج شدند. در گام بعدی جهت مشخص نمودن سامانه های همدید موجد بارشهای منجر به سیلاب های مربوطه، نقشه های فشار و جبهه زایی تراز های مختلف در چهار ساعت ذکر شده ترسیم شد. همچنین برای آگاهی از وضعیت قائم جو نمودارهای ترمودینامیکی این روزهای بارشی در بازه زمانی چهار ساعت ذکر شده ترسیم شد. همچنین برای بیان ناپایداری لایه از شاخص های bradburyو ffilkcar استفاده نمودیم. نتایج پژوهش نشان داد که عامل رخداد بارشهای حدی، گسترش تاوه قطبی بر روی غرب روسیه و اروپای شرقی به سمت عرض های پایین و افزایش تاوایی مثبت در منطقه مدیترانه می باشد؛ در نتیجه الگوی غالب با این تغیرات، از حالت مداری به نصف النهاری تغیر پیدا می کند، در این حالت مسیر رود باد اطلس، غربی- شرقی شده و باعث انتقال چرخندها به همراه هوای مرطوب بر روی ایران(حوضه مورد پژوهش) می شود در واقع این عمل باعث ایجاد و تقویت فرود و کم ارتفاع بریده شرق مدیترانه و همچنین تقویت کم فشار های سودانی و دینامیکی شدن آنها در تراز 1000 هکتوپاسکال می شود. بررسی نمودار های ترمودینامیکی نشان دادکه کاهش دمای بالقوه تر با افزایش ارتفاع مصادف با شدیدترین بارش ها و حالت تندری می باشد. واژه های کلیدی: حوضه بهشت آباد، تحلیل همدید، تحلیل ترمودینامیکی، نمودار ترمودینامیکی، دمای بالقوه تر، تاوه قطبی